Trong những năm qua, Quy tắc ứng xử (QTƯX)của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc TP đã trở thành thước đo căn chỉnh văn hóa ứng xử tại các công sở, hình thành chuẩn mực đạo đức công vụ. Từ TP tới cơ sở, với nhiều cách làm hay, mô hình điểm đã và đang tiếp tục được triển khai, nhân rộng, đã góp phần nâng cao trách nhiệm, tinh thần, thái độ, chất lượng phục vụ Nhân dân của đội ngũ công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan, đơn vị của TP.

Không gian gọn gàng, ngăn nắp, đầy đủ các trang thiết bị phục vụ công dân làm thủ tục hành chính (TTHC), 2 bộ QTƯX nơi công cộng và QTUX của cán bộ công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan thuộc TP Hà Nội được niêm yết công khai và dễ nhìn, đó là hình ảnh được ghi nhận tại bộ phận “Một cửa” quận Ba Đình. Thực hiện đúng tinh thần Chỉ thị số 24-CT/TU ngày 7/8/2023 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về tăng cường kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm giải quyết công việc trong hệ thống chính trị TP Hà Nội”, ngay từ đầu giờ sáng, cán bộ tiếp công dân bộ phận “Một cửa” quận với trang phục lịch sự, mang thẻ theo quy định đã có mặt tại vị trí làm việc, sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ giải quyết TTHC cho tổ chức, công dân.

Trong quá trình làm việc, giao tiếp với người dân, cán bộ tại bộ phận “Một cửa” luôn tôn trọng, lắng nghe, tận tình hướng dẫn về quy trình xử lý công việc và giải thích cặn kẽ những thắc mắc của người dân… Vì vậy, những hồ sơ đủ điều kiện được tiếp nhận ngay và theo giấy hẹn chỉ trong vòng 3 ngày là nhận được kết quả. Thậm chí, có những trường hợp công dân đến làm thủ tục chứng thực đã được trả kết quả ngay trong vòng 10 đến 20 phút. Đây là hiệu quả của mô hình đổi mới trong cải cách TTHC được quận Ba Đình triển khai từ tháng 10/2023.

Để nâng cao sự hài lòng của doanh nghiệp, người dân, quận đã triển khai một số mô hình ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết các TTHC gắn với QTƯX điển hình phải kể đến như: Mô hình “5 thủ tục – 5 giải quyết tại chỗ” tại phường Vĩnh Phúc, quận Ba Đình. Các thủ tục Khai sinh; khai tử; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản; chứng thực bản sao từ bản chính giấy tờ, văn bản do cơ quan tổ chức có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận; đăng ký kết hôn được giải quyết ngay tại chỗ, thời gian tối đa là 40 phút. Kết hợp với mô hình này, phường Vĩnh Phúc còn triển khai các mô hình “Bộ phận một cửa giải quyết TTHC, văn minh, thân thiện, chuyên nghiệp”; mô hình “Cơ quan xanh, nơi làm việc ngăn nắp, gọn gàng”.

Quận Bắc Từ Liêm cũng được TP đánh giá là đơn vị tích cực triển khai bộ QTƯX của cán bộ công chức, viên chức, người lao động. Tại bộ phận "Một cửa", bộ QTƯX được in khổ lớn, niêm yết công khai ngay cửa ra vào. Trong khi đó, trên bàn làm việc của mỗi chuyên viên, QTƯX cũng được để ở vị trí dễ nhìn thấy nhất. Mặc dù công dân đến làm TTHC tại bộ phận "Một cửa" quận Bắc Từ Liêm khá đông, nhưng nhờ có sự sắp xếp khoa học, chuyên viên xử lý nhanh gọn, tận tình khiến công dân hạn chế phải chờ đợi. Đối với các tổ chức, cá nhân khi có hồ sơ giải quyết không đúng hẹn, quận Bắc Từ Liêm luôn duy trì thực hiện gửi “Thư xin lỗi”…

Trước đây, đã từng xảy ra một số trường hợp cán bộ, công chức các cơ quan trên địa bàn Hà Nội mắc một số vi phạm trong thi hành công vụ, tại nơi công cộng, tạo ra sự bức xúc trong dư luận xã hội. Điều này cũng đặt ra vấn đề trong văn hóa ứng xử của cán bộ, công chức. Từ năm năm 2017, UBND TP Hà Nội đã ban hành và đưa bộ QTƯX nơi công cộng trên địa bàn TP và QTƯX của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc TP vào triển khai. Việc tập trung thực hiện các bộ QTƯX đã góp phần tạo chuyển biến trong việc thực thi đạo đức công vụ và thái độ phục vụ Nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Bởi chính việc triển khai QTƯX của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đã từng bước xây dựng, hình thành những chuẩn mực văn hóa, điều chỉnh lời nói, thái độ, hành vi của cán bộ trong các cơ quan trên địa bàn TP. Bộ phận “Một cửa” quận Ba Đình, quận Bắc Từ Liêm… nêu trên là một ví dụ điển hình cho hiệu quả của việc triển khai bộ QTƯX của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Đây được xem là nền tảng tốt để định hướng, điều chỉnh văn hóa công vụ ngày càng tốt hơn, chuyên nghiệp và hiệu quả hơn, góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm, đạo đức công vụ và nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp; phòng, chống các hành vi quan liêu, tham nhũng, tiêu cực… tại các cơ quan công quyền..

Ở các cơ quan đơn vị, QTƯX hầu hết được treo tại nơi mọi người dễ nhìn thấy, lồng ghép vào kế hoạch, sự kiện tổ chức từ cấp quận, huyện đến sinh hoạt cộng đồng tại tổ dân phố, nhà văn hóa. Không chỉ vậy, tại nhiều đơn vị, yêu cầu xây dựng các mô hình văn hóa thanh lịch, văn minh, nhất là mô hình văn hóa ứng xử tại bộ phận “Một cửa”, văn hóa giao tiếp thân thiện với người dân đã được thực thi hiệu quả, theo mục tiêu cũng như yêu cầu của văn hóa công vụ.

Xã Vạn Thắng, huyện Ba Vì là địa phương triển khai thí điểm mô hình “Bộ phận một cửa giải quyết thủ tục hành chính văn minh, thân thiện, chuyên nghiệp”. Qua quá trình triển khai thực hiện đã có những chuyển biến tích cực đối với cán bộ công chức khi thi hành công vụ tại bộ phận “Một cửa”. Đến nay, mô hình này đã được nhân rộng và triển khai thực hiện hiệu quả nền nếp tại 31/31 xã, thị trấn trên bàn huyện.

Nhằm tạo môi trường làm việc văn minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp tại từng phòng, ban, cơ quan, đơn vị, huyện Đông Anh đã tổ chức các cuộc thi “Mô hình Bộ phận Một cửa văn minh, thân thiện, chuyên nghiệp; Mô hình cơ quan xanh, nơi làm việc ngăn nắp gọn gàng” trong các cơ quan hành chính huyện Đông Anh. 100% các xã, thị trấn đã xây dựng và triển khai kế hoạch tham gia 2 cuộc thi trên.

Cùng với đó, việc đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết TTHC đã giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc, mang đến sự hài lòng cho người dân. Tại Đông Anh, huyện đã chỉ đạo tăng cường thực hiện việc tiếp nhận, giải quyết TTHC qua môi trường mạng nhằm giảm chi phí, thời gian trong giải quyết TTHC. Tính đến nay, đã lập hơn 30 tài khoản ngân hàng thương mại dùng để thu phí, lệ phí khi thực hiện TTHC; đặt 100% mã QR code tại bộ phận “Một cửa” huyện và 24 Bộ phận “Một cửa” các xã, thị trấn. Đặc biệt, UBND huyện cũng đang triển khai ứng dụng mã “QR động” để thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt tại tất cả bộ phận “Một cửa” trên địa bàn huyện.

Với đặc thù địa phương có nhiều chung cư, di tích lịch sử - văn hoá, UBND quận Cầu Giấy đã triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ hỏi - đáp TTHC (chatbot). AI chatbot sẽ hỗ trợ người dân với độ tin cậy, tính sẵn sàng cao (người dân có thể hỏi - đáp 24/7), giúp người dân tiếp cận một cách dễ dàng với dịch vụ công, đồng thời tạo tiền đề cho việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào nhiều lĩnh vực khác trên địa bàn quận. Đồng thời, quận cũng đã giao các phường xây dựng 2 mô hình “Chung cư văn hoá, ứng xử lịch thiệp, tôn trọng không gian chung” và “Mô hình di tích lịch sử văn hoá - điểm đến an toàn, hấp dẫn”, qua đó, góp phần giúp công tác giải quyết TTHC nhanh gọn và văn minh.

Hay như quận Đống Đa đã triển khai áp dụng biên lai điện tử thay cho việc sử dụng biên lai giấy tại bộ phận “Một cửa”. Đây là sáng kiến, giải pháp, ý tưởng mới trong công tác CCHC của quận. Sau thời gian triển khai chính thức, giải pháp này cùng với triển khai QTƯX đã cho thấy hiệu quả; thuận lợi cho cả người dân, doanh nghiệp và cán bộ, công chức. Ngoài ra, quận tiếp tục đẩy mạnh, áp dụng, nhân rộng mô hình TTHC “không chờ” tại 21 phường được đông đảo người dân ghi nhận, đánh giá cao…

Tại Quận Hai Bà Trưng, nụ cười, ánh mắt hài lòng của người dân và đại diện tổ chức, doanh nghiệp khi đến giải quyết TTHC chính là mục tiêu cán bộ, công chức ở đây hướng tới. Quận đã triển khai nhiều sáng kiến, giải pháp, mô hình sáng tạo, để phục vụ người dân, doanh nghiệp trên địa bàn ngày càng tốt hơn, điển hình như mô hình “Ngày thứ 4 hạnh phúc” đối với 2 thủ tục đăng ký khai sinh và đăng ký kết hôn tại phường Quỳnh Lôi cũng nhận được sự đánh giá cao của công dân.... Đồng thời, 100% phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về TTHC được tiếp nhận, giải quyết kịp thời và được công khai đúng thời hạn. Theo Phó Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin quận Hai Bà Trưng Thành Thị Kiều Oanh, để người dân, doanh nghiệp cảm thấy thoái mái hơn khi đến làm TTHC, quận đã yêu cầu tổ chức trang trí nơi tiếp công dân thân thiện, sạch đẹp; cán bộ quận, phường phải có tác phong làm việc gần gũi, thân thiện.

Giữa tháng 8/2024, Đoàn công tác của Sở Văn hóa và Thể thao đã tổ chức kiểm tra việc thực hiện QTƯX của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan thuộc thành phố Hà Nội và QTƯX nơi công cộng trên địa bàn TP tại một số quận, huyện trên địa bàn. Tham gia đoàn, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Thành uỷ Đào Xuân Dũng nhấn mạnh, văn hóa không chỉ là nguồn lực mà còn là động lực. Làm tốt QTƯX là góp phần xây dựng văn hoá công sở, tạo động lực phát triển…

Qua kiểm tra, Đoàn công tác của Sở Văn hóa và Thể thao đã chứng kiến những đổi thay tích cực trong công tác thực hiện QTƯX của cán bộ, công chức, người lao động. Đây là sự ghi nhận một hành trình bền bỉ, nhằm khơi dậy và phát huy nét đẹp thanh lịch, văn minh vốn có của người Hà Nội, nhất là của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan thuộc Thành phố.

Qua khảo sát thực tế tại huyện Đan Phượng, chúng tôi nhận thấy việc triển khai và tiếp tục nhân rộng các mô hình QTƯX đã mang lại những hiệu quả đáng ghi nhận. Trong đó, nhiều mô hình triển khai gắn thực hiện QTƯX với công tác cải cách hành chính như: “Mô hình Bộ phận một cửa, một cửa liên thông giải quyết TTHC văn minh, thân thiện, chuyên nghiệp”; mô hình “Công chức Bộ phận Một cửa hiện đại”… Bên cạnh đó, huyện Đan Phượng cũng triển khai nhiều cách làm hay trong thực hiện QTƯX gắn với các phong trào thi đua. Như: Nêu gương “người tốt - việc tốt”, người có sáng kiến về cải cách hành chính, có đóng góp tích cực, mang tính xây dựng, khả thi và tính thực tiễn cao; các TTHC đã được đơn giản hóa, ban hành trên hệ thống phát thanh và Cổng thông tin điện tử huyện, Trang thông tin điện tử các xã, thị trấn…, sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp ngày càng tăng.

Có thể thấy, sau hơn 8 năm thực hiện QTƯX của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc TP đã góp phần tạo nên không khí làm việc chuyên nghiệp và thân thiện tại các bộ phận “Một cửa” của các cơ quan đơn vị, những nụ cười thân thiện, lời xin lỗi khi thực hiện TTHC bị chậm muộn đã để lại ấn tượng sâu sắc đối với người dân, doanh nghiệp. Các cơ quan công quyền không còn là hình ảnh cứng nhắc, mà là một không gian thân thiện, nơi mà mỗi công dân đều được đón tiếp như những vị khách quý. Cán bộ tận tâm, người dân hưởng lợi và điều này đã thực sự thổi một làn gió mới vào bộ máy hành chính, xóa nhòa khoảng cách giữa chính quyền và Nhân dân, góp phần xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.